Czy przepisanie mieszkania dzieciom jest opodatkowane? A co z gotówką przelaną na książeczkę? Nieodpłatne przekazanie majątku to nic innego jak darowizna, która tak jak spadek czy zasiedzenie opodatkowana jest na rzecz Skarbu Państwa. Kiedy jesteśmy zwolnieni z podatku od darowizny? Czy każdy przelew i przekazanie rzeczy mam obowiązek zgłosić do Urzędu Skarbowego? Oprócz odpowiedzi na te najczęstsze pytania poniżej dowiesz się jeszcze jak obliczyć wysokość należnego podatku.
Skoro już ojciec założyciel Stanów Zjednoczonych, ceniony polityk ale i uczony wielu nauk doszedł do przekonania, że oprócz śmierci, pewne na świecie są tylko podatki… to zapewne miał rację. Mało kto wie, że to Benjamin Franklin jest autorem wielu znanych aforyzmów, które przez lata wcale nie utraciły na znaczeniu. Wszak wciąż podkreślamy, że czas to pieniądz… szkoda więc go marnować i czas przejść do rzeczy. Nic nie jest słodsze od miodu, prócz pieniędzy – mawiał również. Niestety i to dla wielu prawda. Gdy pieniądze te darują bliskim, przekazują dalekim, trudno się wyswobodzić z podatkowych obowiązków.
zapis mieszkania a darowizna
Zapiszę dzieciom mieszkanie, wnukom założę „książęczkę”, a i staremu przyjacielowi należy się wdzięczność – powiedział Kowalski, który ani myślał zawiadamiać o swych datkach urzędników skarbowych. Utarło się przez lata powiedzenie, że mieszkanie się „przepisuje”, a co ma wspólnego taki zapis z podatkami? Niestety ma i to całkiem dużo.
Nieodpłatne przekazanie mieszkania czy gotówki to nic innego jak darowizna. W przepisach zapis też się znajduje, ale dotyczy prawa spadkowego i rozrządzeń majątkiem na wypadek śmierci. Wśród najbliższej rodziny najczęściej mówi się o przepisaniu składników majątku. Niestety darowanie pieniędzy czy nieruchomości wiąże się z zachowaniem odpowiedniej formy i formalnościach wobec urzędu skarbowego.
darowizna nieruchomości
W przypadku darowania nieruchomości, a więc przepisania mieszkania, domu czy gruntu, konieczna jest wizyta u notariusza. Umowa darowizny musi być sporządzona w formie aktu notarialnego, to jasne, może do transakcji dojdą dodatkowe koszty, ale odejdą zmartwienia. W przypadku darowania nieruchomości notariusz zgłasza darowiznę do Urzędu Skarbowego oraz dokonuje odpowiednich wpisów w księgach wieczystych.
Gdy przekazujemy inną część majątku, która nie jest darowizną, a więc kwotę pieniędzy, wartościowy przedmiot lub prawo majątkowe, adwokaci zalecają za każdym razem sporządzanie umów darowizny. Choć umowa może wydawać się zbyteczna, w przypadku ewentualnych sporów i problemów, może być ważnym dowodem w sprawie.
Jak obliczyć podatek od darowizny?
To obdarowany ma obowiązek nie tylko zgłoszenia darowizny, ale i zapłacenia podatku od spadków i darowizn. Wysokość podatku zależy od tego czy darujemy coś osobie obcej, krewnemu czy najbliższej rodzinie. Aby obliczyć wysokość podatku od spadków i darowizn na początek należy sprawdzić, do której grupy należy obdarowany. Osobno dla każdej z grup określono kwotę wolną od podatku – to istotne, by sprawdzić do jakiej kwoty darowizny nie są opodatkowane. Przepisy wyróżniają trzy grupy podatkowe:
| GRUPA 0 | GRUPA I | GRUPA II | GRUPA III |
| małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha | małżonek zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki) wstępni (rodzice, dziadkowie) ojczym, macocha,pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, teściowie | zstępni rodzeństwa rodzeństwo rodziców zstępnych i małżonków pasierbów małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków małżonków rodzeństwa małżonków małżonków innych zstępnych | Inni nabywcy |
| Kwota wolna od podatku to 9637 zł | Kwota wolna od podatku to 7276 zł | Kwota wolna od podatku to 4902 zł |
Kiedy nie zapłacę podatku od spadku lub darowizny?
Bez względu na wartość zwolnione z podatku są darowizny i spadki pomiędzy najbliższymi członkami rodziny. Kogo dotyczy zwolnienie? Nie muszą przejmować się podatkiem, rodzice przekazujący darowiznę na rzecz dzieci, podobnie dziadkowie darujący wnukom. Zwolnienie z z opodatkowania bez względu na wartość dotyczy spadków i darowizn pomiędzy członkami rodziny tak zwanej grupy „0”, do której należą małżonek, zstępni czyli dzieci, wnuki, prawnuki, wstępni czyli rodzice , dziadkowie, ojczym i macocha.
Najbliżsi nie zapłacą podatku, ale ciąży na nich inny ważny obowiązek. Darowizny pomiędzy członkami rodziny w grupie „0” należy zgłosić do Urzędu Skarbowego, jeżeli przekraczają kwotę wolną od podatku – 9637 zł. Zwolnienie z płacenia podatku będzie przysługiwało obdarowanemu tylko wówczas, gdy zgłosi otrzymanie darowizny. Co istotne, tak jak już wyżej wspomniano, gdy darowizna jest przekazywana w formie aktu notarialnego, to zgłoszenia dokona notariusz.
Rodzice mogą przekazać dzieciom, a dziadkowie wnukom darowiznę bez podatku, pod warunkiem, że zgłoszą ją do Urzędu Skarbowego. Termin na zgłoszenie wynosi 6 miesięcy. Jeżeli obdarowany nie zdąży zgłosić darowizny w ciągu pół roku, to nie przysługuje mu zwolnienie z płacenia podatku. Drugim warunkiem koniecznym dla uzyskania zwolnienia jest udokumentowanie otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. Jeżeli obdarowany nie spełni powyższych dwóch warunków, wówczas będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn w wysokości określonej dla obdarowanych z pierwszej grupy podatkowej.
Ile podatku od nieruchomości zapłacisz?
Podatek od darowizny oblicza się od nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku, według wskazanych niżej reguł.
Co wynika z powyższych wyliczeń? Przykładowo, gdy rodzice wspierają dzieci zastrzykiem gotówki w wysokości 50.000 zł, w sytuacji, gdy nie zgłoszą darowizny do Urzędu Skarbowego, wówczas zapłacą 2.883,28 zł podatku. Wujek, jako rodzeństwo naszego rodzica, należy do drugiej grupy podatkowej, zatem podatek od darowizny dla niego wynosi 5.177,78 zł. Podobnie będzie, gdy chcemy darować mieszkanie o wartości 300.000 zł szwagrowi. Według przepisów, szwagier, choćby był bliższy niż brat, jest rodzeństwem małżonka. Od darowizny na rzecz szwagra w wysokości 300.000 zł należy zapłacić podatek w wysokości 35.177,78 zł.
partner to nie najbliższa rodzina
W najtrudniejszej sytuacji są osoby, które żyją w nieformalnych związkach. Partnerzy, pomimo, że od lat zamieszkują razem, prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, to i tak w świetle przepisów podatkowych są „innymi nabywcami” należącymi do trzeciej grupy podatkowej. Oznacza to, że osoby żyjące w konkubinacie nie skorzystają ze zwolnień podatkowych w przypadku darowizny czy otrzymania spadku.
Darowizna 100.000 zł pomiędzy „obcymi” osobami z grupy trzeciej, czy przepisanie mieszkania będzie wiązało się z koniecznością zapłaty podatku w wysokości nawet 18-20%. Kwotę 38.766 zł podatku zapłaci obdarowana przez konkubenta gotówką w wysokości 200.000 zł. Z kolei przekazanie mieszkania o wartości pół miliona złotych to nic innego jak darowizna, od której należy zapłacić niemal 99 tys. zł podatku.
Masz pytanie lub wątpliwości? Skontaktuj się z autorem artykułu: rafal.przybyszewski@gmail.com
Nie w każdym przypadku podatek od darowizny jest koniecznością. Nie jest wymagany np. w sytuacji, gdy wartość darowizny mieści się w granicach kwot wolnych od podatku. Dużo zależy też od tego, komu przekazuje się taką darowiznę.