Pandemia koronawirusa to bezprecedensowa sytuacja wyjątkowa. Przedsiębiorcy tracą dochody każdego dnia, pracownicy obawiają się o swoje zatrudnienie. Wprowadzone rozwiązania pod hasłem „tarczy antykryzysowej” mają pozwolić firmom przetrwać na rynku i ochronić istniejące miejsca pracy. Przepisy zostały jednak napisane w dość chaotyczny sposób, zawierają wiele zawiłości, odniesień i skomplikowanych definicji. Przybywa wątpliwości, dlatego przedstawiamy odpowiedzi na najczęstsze pytania związane z tarczą antykryzysową dla pracowników i przedsiębiorców.
Prześlij pytania w sprawie pomocy przedsiębiorcom:
wskazowkiprawne@gmail.com
http://m.me/wskazowkiprawne
Czy pożyczka w wysokości 5 tys. zł jest bezzwrotna?
Mikroprzedsiębiorcy mogą otrzymać pożyczkę w kwocie 5 tys. zł na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy. Istnieje możliwość karencji w spłacie kapitału z odsetkami przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki. Pożyczka na wniosek przedsiębiorcy może podlegać umorzeniu. Jeżeli w ciągu 3 miesięcy od udzielenia pożyczki przedsiębiorca nie zmniejszy stanu zatrudnienia, wówczas nie będzie musiał zwracać wysokości pożyczki i odsetek.
Czy muszę udowodnić spadek przychodu, aby wystąpić o zwolnienie z opłacania składek?
Nie. W przypadku tego zwolnienia przedsiębiorcy nie muszą wykazywać, że ich obroty spadły w związku z epidemią wirusa SARS-CoV-2. Zwolnienie z opłacania składek ZUS dotyczy małych pracodawców, a więc takich, którzy zatrudniają nie więcej niż 9 osób. Łącznie z właścicielem firmy zwolnienie dotyczy zatem 10 osób.
Zatrudniam 14 osób. Czy zostanę zwolniony z płacenia składek ZUS, jeśli rozwiążę umowę o pracę z 4 pracownikami?
Nie. Wniosek o zwolnienie z opłacania składek ZUS mogą składać pracodawcy, którzy na dzień 29 lutego 2020 roku zgłaszali do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych i którzy byli zgłoszeni jako płatnicy składek przed 1 lutego 2020 roku.
Jestem młodym przedsiębiorcą, prowadzę działalność od kilku tygodni. Czy mogę liczyć na zwolnienie z opłacania składek ZUS?
Nie. Co prawda, samozatrudnieni, którzy prowadzą działalność gospodarczą (pozarolniczą) należą do grupy, których dotyczy zwolnienie ze składek ZUS, jednak warunkiem otrzymania pomocy jest, aby tacy przedsiębiorcy prowadzili działalność przez 1 lutego 2020 roku.
Czy każdy samozatudniony może być zwolniony z płacenia składek? Czy istnieje kryterium dochodowe?
Pomoc w formie zwolnienia z płacenia składek ZUS dotyczy przedsiębiorców zatrudniających do 9 osób, ale i samozatrudnionych, a więc osób, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą. W przypadku tej drugiej grupy istnieje kryterium przychodu. O zwolnienie mogą ubiegać się przedsiębiorcy, których przychód z działalności uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek nie jest wyży niż kwota 15 681 zł – równowartość 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 roku.
Czy pracownicy i przedsiębiorcy zwolnieni z płacenia składek ZUS mają prawo do świadczeń społecznych?
Tak. Pomoc państwa zakłada, że składki w ciągu trzech miesięcy będą opłacane z budżetu państwa, ale faktyczna sytuacja ubezpieczonych pozostaje bez zmian, będzie taka, jakby składki były płacone normalnie. Osoby, które podlegają zwolnieniu zachowują prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Czy muszę opłacić składki ZUS w kolejnym miesiącu, jeśli złożyłem już wniosek o zwolnienie? Jak długo trwa rozpatrywanie wniosku ZUS?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych podejmuje decyzję w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia przesłania deklaracji rozliczeniowej lub raportów miesięcznych oraz 30 dni od terminu, w którym powinna być opłacona składka za ostatni miesiąc wskazany we wniosku o zwolnienie. Składając wniosek przez Internet na profilu informacyjnym ZUS, przedsiębiorca otrzyma informację o zwolnieniu na profilu.
Planuję zwolnienia pracowników. Czy warto wystąpić o dofinansowanie do wynagrodzeń?
Mali i średni przedsiębiorcy zatrudniający do 249 osób, którzy odnotowali wysoki spadek obrotów na poziomie co najmniej 30% wskutek epidemii koronawirusa mogą złożyć wniosek o dodatkowe dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników. Starosta może przyznać dofinansowanie na poziomie od 50% do nawet 90% wynagrodzeń poszczególnych pracowników wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń. Co istotne jednak, przedsiębiorca jest wówczas zobowiązany do zatrudniania tych pracowników przez okres dofinansowania przez okres dofinansowania (3 miesiące) oraz po zakończeniu dofinansowania przez okres równy temu okresowi, więc w sumie co najmniej 6 miesięcy. Jeżeli przedsiębiorca nie spełni tego warunku, będzie musiał zwrócić otrzymaną pomoc bez odsetek, proporcjonalnie do okresu nieutrzymania w zatrudnieniu.
Czy mogę w celu ratowania firmy mogę obniżyć wynagrodzenia pracownikom?
Tarcza antykryzysowa przewiduje możliwość czasowego stosowania mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników od tych określonych w umowach o pracę. Oznacza to, że czasowo pracodawca może zrezygnować z wypłaty pracownikom niektórych świadczeń lub ograniczyć ich wysokość, w tym wynagrodzeń zasadniczych. Rozwiązanie ma powstrzymać likwidacje i upadłości przedsiębiorców w trudnej sytuacji finansowej oraz ograniczyć ilość zwolnień.
Czy mogę zmienić godziny pracy pracowników?
Przepisy przewidują dwa rozwiązania, które mają uelastycznić zatrudnienie pracowników. Pierwszym rozwiązaniem jest ograniczenie minimalnego okresu nieprzerwanego odpoczynku pracownika. Pracodawca może zmniejszyć dobowym okres odpoczynku z 11 godzin do 8 godzin, nieprzerwanego odpoczynku dobowego, a tygodniowy okres z 35 godzin do 32 godzin. Zmiana może być wprowadzona na okres nie dłuższy niż 8 tygodni.
Drugim rozwiązaniem jest wprowadzenie systemu równoważnego czasu pracy, w którym pracodawca wydłuży dobowy wymiar czasu pracy maksymalnie do 12 godzin. Zmiana dotyczy okresu rozliczeniowego nieprzekraczającego 12 miesięcy. Wydłużony dobowy wymiar czasu pracy musi być równoważony krótszym dobowym wymiarem w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.
Jakie warunki musi spełniać pracodawca, aby mógł stosować mniej korzystne warunki zatrudnienia i uelastycznić czas pracy pracowników?
Pracodawca musi uzgodnić ograniczenia w porozumieniu ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników. Kopię porozumienia pracodawca powinien przekazać właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 5 dni roboczych od dnia zawarcia.
Pracodawca musi udowodnić, że jego obroty spadły w następstwie epidemii koronawirusa. Poza tym z tych rozwiązań nie mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy zalegają w regulowaniu zobowiązań publicznoprawnych.
Spadek obrotów gospodarczych jest zmniejszeniem sprzedaży towarów i usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym nie mniej niż o:
- 15% obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych dwóch kolejnych miesięcy kalendarzowych przypadających po 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy 2019 r. lub
- 25% obliczony jako stosunek obrotów z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego, przypadającego po 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego.
Wnioskujący pracodawca nie może zalegać do końca III kwartału 2019 r. z zapłatą podatków, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP), Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy.
