Osoby, które wcześniej nie miały do czynienia z wymiarem sprawiedliwości oczekują, że zablokują postępowanie, gdy nie będą stawiać się na wezwania. Nic bardziej mylnego. Sąd może wydać wyrok wyłącznie na podstawie twierdzeń i dowodów przedstawionych przez powoda. Wyrok taki uznawany za wyrok zaoczny jest wydawany, gdy na posiedzeniu nie stawił się pozwany lub nie brał udziału w rozprawie.
Co dzieje się, gdy pozwany nie stawi się w sądzie lub nie weźmie udziału w rozprawie? Wówczas sąd uzna za prawdziwe twierdzenia powoda, przyzna rację okolicznościom faktycznym przez niego przedstawionym, jeżeli nie budzą uzasadnionych wątpliwości sądu. Sąd wydaje wyrok zaoczny, który uprawomocni się, jeżeli pozwany nie złoży sprzeciwu. Wyrok zaoczny nie zostanie wydany w sprawach małżeńskich oraz ze stosunków między rodzicami a dziećmi.
Wyrok zaoczny jest doręczany powodowi i pozwanemu z urzędu przez sąd w pouczeniem o możliwości zaskarżenia. Pozwany może złożyć sprzeciw w ciągu 2 tygodni od doręczenia wyroku. Przepisy jednak wskazują, że w sprzeciwie pozwany powinien przytoczyć zarzuty, okoliczności faktyczne i dowody na ich uzasadnienie. Istotne jest, że to właśnie w tym piśmie procesowym pozwany musi złożyć zarzuty. Powoływanie zarzutów na późniejszym etapie postępowania może zostać uznane przez sąd za spóźnione i niedopuszczalne.
Jak zapobiec wydaniu wyroku zaocznego? Pozwany może złożyć wniosek o przeprowadzenie rozprawy pod swoją nieobecność. Gdy pozwany złożył wyjaśnienia ustnie lub na piśmie, wówczas sąd nie wyda wyroku zaocznego.
Jak napisać sprzeciw od wyroku zaocznego?
Sprzeciw od wyroku zaocznego nie może być prostym, krótkim pismem, w którym pozwany wyłącznie poinformuje o odwołaniu od wyroku, bez uzasadnienia. Sprzeciw musi zawierać nie tylko zarzuty i okoliczności faktyczne, ale również listę dowodów, które je potwierdzą. Sąd pominie twierdzenia i dowody, które nie zostaną zgłoszone w sprzeciwie, ale później w dalszym etapie postępowania. Pozwany może powołać dowody i twierdzenia później, jednak będzie musiał wówczas uprawdopodobnić, że nie zgłosił ich w sprzeciwie bez swojej winy oraz powołanie tych spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy. Oznacza to więc, że pozwany musi uzasadnić swoje stanowisko i podeprzeć twierdzenia dowodami już w sprzeciwie od wyroku zaocznego. Jedynie w przypadku wyjątkowych okoliczności pozwany będzie mógł zgłosić zarzuty i dowody później.
Prawidłowo sporządzony sprzeciw od wyroku zaocznego, jako pismo procesowe, musi zawierać następujące elementy:
- oznaczenie sądu, do którego kieruje się pismo;
- dokładne oznaczenie stron, a także pełnomocników, jeśli zostali powołani;
- sygnatura akt;
- wartość przedmiotu sporu (tak zwany WPS), czyli kwota, która jest podważana;
- nazwa pisma czyli tytuł: SPRZECIW OD WYROKU ZAOCZNEGO;
- opis sprzeciwu, czyli uzasadnienie, z jakich przyczyn nie zgadzamy z zarzutami;
- sprecyzowanie oczekiwań pozwanego i wniosków (na przykład wniosek o uchylenie wyroku zaocznego albo o oddalenie powództwa, zawieszenie rygoru wykonalności);
- podpis strony lub jej przedstawiciela;
- dowód opłaty sądowej.
Często zdarza się, że pozwany zaskoczony wyrokiem, ma problem, aby w ciągu 14 dni zgromadzić wszelkie materiały, dowody i rzeczowo odpowiedzieć na wyrok. Zwłaszcza w skomplikowanych sporach cywilnych nieodzowna jest pomoc adwokata, który nie tylko opracuje treść sprzeciwu od wyroku zaocznego, ale również pomoże w gromadzeniu koniecznego materiału dowodowego.
Termin 14 dni na sprzeciw
Sąd odrzuci sprzeciw na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron i publiczności, jeżeli sprzeciw zostanie złożony po upływie terminu 14 dni. Podobnie stanie się, gdy sąd pozwany wniesie sprzeciw nieprawidłowo, sąd wezwie pozwanego do uzupełnienia braków formalnych w terminie, a pozwany wezwania sądu nie wykona. Sąd odrzuci również sprzeciw, który nie zostanie właściwie opłacony.
Sprzeciw i rozpoznanie sprawy na nowo
Złożenie sprzeciwu od wyroku zaocznego spowoduje, że sąd wyznaczy termin rozprawy i zarządzi doręczenie sprzeciwu powodowi. Sąd wówczas ponownie rozpoznaje sprawę i wydaje wyrok. Sąd wskutek zaskarżenia wyroku zaocznego rozstrzyga sprawę na zasadach ogólnych i wydaje wyrok, w którym:
- utrzymuje w mocy wyrok zaoczny w całości lub w części, gdy przyzna rację powodowi,
- uchyla wyrok zaoczny i orzeka o żądaniu pozwu, gdy postępowanie doprowadziło do innych ustaleń, niż orzeczono pierwotnie w wyroku zaocznym,
- odrzuca pozew,
- umarza postępowanie.
Ile wynosi opłata od sprzeciwu?
Sprzeciw od wyroku zaocznego jest pismem, który musi zostać opłacony w odpowiedniej kwocie. Wysokość opłaty jest zależna od opłaty od pozwu, ponieważ wynosi połowę tej opłaty. I tak w przypadku pozwu o zapłatę opłata wynosi 5% wartości przedmiotu sporu. Jeżeli nie jesteś pewien co do wysokości opłaty skonsultuj się z adwokatem. Złożenie sprzeciwu bez opłaty lub źle opłaconego powoduje, że sąd wezwie pozwanego do wpłacenia pozostałej kwoty, obliczając jej wysokość należną w sprawie. Pozwany musi wówczas dokonać opłaty we wskazanej wysokości w terminie 7 dni, aby sprzeciw został uznany za prawidłowy i skuteczny.
